Yol haritası netleşti, süreç başladı

Parçaları 1800’lü yıllarda Almanya’ya kaçırılan Zeus Sunağı’nın anavatanı Bergama’ya getirilmesi için süreç baÅŸlatıldı. T.C. Kültür Bakanlığı, Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi ve Bergama Belediyesi’nin ortak yürüteceÄŸi sürecin yol haritası bugün Bergama’da düzenlenen geniÅŸ katılımlı bir toplantıyla belirlendi. BaÅŸkan Soyer, “TaÅŸ yerinde ağırdır derler. Bu eseri anavatanına geri getireceÄŸiz ve köklerine kavuÅŸturacağız” dedi.

Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanı Tunç Soyer Bergama Kültür Merkezi’nde 1800’lü yıllarda parçaları Almanya’ya kaçırılan Zeus Sunağı’nın anavatanı Bergama’ya getirilmesi için yol haritasını belirlemek üzere geniÅŸ katılımlı bir toplantı yaptı.
Toplantıya Başkan Soyer’in yanı sıra eşi ve İzmir Köy Koop Birlik Başkanı Neptün Soyer,  Dışişleri Bakanlığı İzmir Temsilcisi Büyükelçi Gökçen Kaya, Eski Kültür Turizm Bakanı ve Eski İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi Başkan Vekili Suat Çağlayan, Bergama Belediye Başkanı Hakan Koştu, Dikili Belediye Başkanı Adil Kırgöz, Eski Bergama Belediye Başkanı Sefa Taşkın, Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, İzmir İl Kültür ve Turizm Müdürü Murat Karaçanta, sivil toplum kuruluşları, meslek odaları yöneticileri, akademisyenler ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bürokratları katıldı.

“Bu yolculuk zaferle sonuçlanacak”
Açılış konuşmasını yapan Başkan Soyer, Bergama’nın köklü mirasının tüm dünyaya doğru anlatıldığında Zeus Sunağı’nı geri getirme talebinin karşılık bulabileceğini söyledi.
19’uncu yüzyılda Bergama’dan Almanya’ya götürülmüş Zeus Sunağı’nın ülkemize ve Bergama’ya geri getirilmesi için yola çıktıklarını belirten BaÅŸkan Soyer, hükümet temsilcileri, yerel yöneticiler, akademisyenler ve sivil toplum kuruluÅŸlarının temsilcileriyle Zeus Sunağı içi bir araya gelmiÅŸ olmanın önemine deÄŸinerek “Çok heyecanlıyız. Diliyorum ki bu yolculuk zaferle sonuçlanacak. TaÅŸ yerinde ağırdır derler. Bu eseri anavatanına geri getireceÄŸiz ve köklerine kavuÅŸturacağız. Bu bir yolculuk, önümüze birçok hukuki ve siyasi engel çıkacak. Ama bu yolculuÄŸu sürdürüyor olmak Bergama’nın hak ettiÄŸi deÄŸeri bulması için, sahip olduÄŸu potansiyeli ortaya çıkartmak için de bir fırsat olacak. Biz bunun haklı davamız olduÄŸuna inanıyoruz. Bu yolculuÄŸun kendisi bile Bergama’nın, bu güzel ve kadim coÄŸrafyanın ne kadar deÄŸerli ol duÄŸunu dünyaya göstermek için fırsat olacak. Bugünden sonra iÅŸbirliÄŸi yapacağımız tüm yoldaÅŸlarıma şükranlarımı sunuyorum” dedi.

Ücretsiz Bergama turları başlıyor
Zeus Sunağı’nın geri getirilmesiyle ilgili ortaya çıkan deklarasyonda yol haritasıyla ilgili önemli ipuçları da bulunduÄŸuna dikkat çeken Soyer, “Bunun için Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dış Ä°liÅŸkiler Bakanlığı ile koordinasyon içinde olacağız. Birlikte hareket edersek sonuca yakınlaÅŸacağımızı biliyoruz. Bundan sonraki ilk toplantıyı Ankara’da yine sivil toplum kuruluÅŸlarının ve belediyelerin temsilcilerinin de yer alacağı bir ÅŸekilde yapmayı öneriyorum. Hem yürütülmesi gereken hukuki süreci hem farkındalığın büyütülmesi ile ilgili bir planlama yapalım. Bu süreç Bergama’yla ilgili farkındalığı arttıracak bir süreç olarak ilerlemeli” dedi. BaÅŸkan Soyer Nisan ayından itibaren ücretsiz Ä°zmir-Bergama turları baÅŸlatacaklarını söyleyerek, “Ä°zmir’den Bergama’daki üretici pazarı için de ücretsiz servis kaldıracağız. Bergama ile ilgili restor asyon çalışmaları konusunda BüyükÅŸehir olarak ne yapmamız gerekiyorsa yapacağız. Çünkü bu sürecin tarihsel ve kültürel bir deÄŸeri olduÄŸu gibi turizm sektörü açısından da önemi var. Bu coÄŸrafyada yaÅŸayan insanların ekmeÄŸini büyütmek gerekiyor. Ä°zmir billboardlarında, ‘Dünyanın Ä°zmir Mirası’ baÅŸlığı altında Bergama ilçemizin de tanıtımı olacak. Böylece Bergama farkındalığını büyüteceÄŸiz. Bergama’yı önce içeride sonra dışarıda tanıtacağız. Bir Bergama Sergisi’ni Avrupa’dan baÅŸlayarak dünyada dolaÅŸtırmak istiyoruz. Kamuoyu baskısı ile insanların bizim haklılığımızı görmesini saÄŸlayacak bir çalışma yürütmeliyiz. Haklılığımız son derece net ama bunu herkesin bilmesi gerek. DoÄŸru zamanda doÄŸru yerdeyiz. GeçmiÅŸte çok emek verilmiÅŸ ama biz çok daha hızlı yol alacağız. Yolumuz açık, Zeus Sunağı’nı bu topraklara geri geti receÄŸiz” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“Ä°rademizi ortaya koyduk”
Bergama Belediye BaÅŸkanı Hakan KoÅŸtu ise “Helenistik çaÄŸdan Osmanlı’ya kadar her dönemin çok önemli eserlerine ev sahipliÄŸi yapan Bergama, UNESCO Dünya Kültür Mirası olarak kabul gördü. Hakkında sayısız kitap yazılmış bu kadim kent tarih, bilim ve sanatta sayısız eserler, görkemli anıtlar üretti. Bunlardan en önemlisi anayurdundan binlerce kilometre uzakta olan Zeus Sunağı’dır. 140 yıldır anayurdundan uzaktadır. Zeus Sunağı antik çağın en önemli eseri, Bergama heykelcilik okulunun paha biçilmez örneklerinden biridir. Temeli Bergama’da aslı Berlin’de bulunan Zeus Sunağı Anadolu insanının yaptığı eÅŸsiz güzellikte bir ÅŸaheserdir. Bizler emanetçisi olduÄŸumuz Zeus Sunağı’nın bu topraklara ait olduÄŸuna inanıyoruz. Uzun yıllardır Almanya’da bulunan bu eser anayurduna dönmeli. Bu eseri Bergama’ya kazandırmak için önemli bir çalışmayı 2020’de baÅŸlattık. Bu uzun solu klu bir iÅŸ. Bu süreçte yerel yönetimler olarak irademizi ortaya koyduk. Hükümetimiz de bu arzu içinde. Zeus Sunağı’nı Bergama’ya kazandıracağız” dedi.

“Her eser yerinde güzeldir”
Ä°zmir BüyükÅŸehir Belediyesi Meclis Ãœyesi Nezih Özuyar’ın yönettiÄŸi toplantıda Çanakkale 18 Mart Ãœniversitesi Tarih Bölümü’nden Prof. Dr. Ali Sönmez, Zeus Sunağı’nın Bergama’dan Almanya’ya götürüldüğü tarihsel süreci anlattı. Gazeteci Ömer Erbil ise Zeus Sunağı için yapılan bu çalışmanın partiler üstü olduÄŸuna deÄŸinerek “Uluslararası hukuk neye izin verecek bilmiyoruz ama Bergamalılar olarak büyük bir kampanya yapabiliriz. Tüm Avrupa’ya bunu anlatmalıyız. 9 yıl boyunca Zeus Sunağı’na ait parçaların Almanya’ya götürüldüğünü anlatmalıyız. UNESCO’nun ‘Her eser yerinde güzeldir’ diye bir tavsiye kararı var” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“Uzun soluklu bir çalışma”
Kültür ve Turizm Bakanlığı Yurtiçi Kaçakçılıkla Mücadele Åžube Müdürü Özgür Ä°rkin ise “Kültür varlıklarının korunması için bu kadar kıymetli insanın bir arada olmasından çok mutlu olduk. Bakanlık bürokratları, yerel idareciler, sivil toplum kuruluÅŸlarının temsilcileri bir arada. 15 yıldır kültür varlıklarının iadesi için çalışıyorum. Zeus Sunağı ile ilgili karar 12 AÄŸustos’taki BüyükÅŸehir Meclis toplantısında alınmıştı. Eser iadesi için diplomatik ve kültürel ÅŸartların olgunlaÅŸması gerekiyor. Kültür varlıklarının iade süreçleri çok uzun soluklu olabiliyor. BüyükÅŸehir ve çevre belediyelerinin bu konuda Bakanlık ile çalışması önemli. Kültür varlıklarının yurt dışına çıkmaması için de BüyükÅŸehir ve ilçe belediyeleriyle ortak çalışma yapabil iriz” dedi.

Sonuç bildirgesi açıklandı
Zeus Sunağı toplantısının sonunda sonuç bildirgesi açıklandı. Bu kapsamda bir Bergama Sergisi’nin Avrupa’da dolaÅŸtırılarak Bergama ile ilgili tanıtım ve algı yaratılmasının saÄŸlanması, Bergama’nın tespit edilecek yerlerinde restorasyon ve restitüsyon faaliyetlerine baÅŸlanılması, tarihi Domuz Alanı mevkiindeki Tonoz ve üzerindeki yapının Zeus Sunağı Çalışma Grubu’na tahsis edilmesi, hazırlanma aÅŸamasında olan Bergama/UNESCO 2022-2024 Alan Yönetim Planı’nda Zeus Sunağı’nın önemini ifade eden tanımların yer alması, bir sonraki toplantının hukuki süreçteki teknik detayları pekiÅŸtirmek üzere konunun uzmanları hukukçular ile yapılması kararları alındı.
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi, Zeus Sunağı’nın anavatanı Bergama’ya geri getirilmesi için çalışmaların başlatılmasına 12 Ağustos 2020 tarihli toplantısında oy birliğiyle karar vermişti.