EBOLA VİRÜSÜ GERİ DÖNDÜ
Ege Uluslararası Sağlık Federasyonu (Esafed) Genel Sekreteri Halil Güner, son günlerde insanlığı yeniden tehdit etmeye başlayan “Ebola Virüsü” hakkında bir açıklama yaptı. Güner, yaptığı açıklamada” son derece tehlikeli ve...
Ege Uluslararası Sağlık Federasyonu (Esafed) Genel Sekreteri Halil Güner, son günlerde
insanlığı yeniden tehdit etmeye başlayan “Ebola Virüsü” hakkında bir açıklama yaptı. Güner,
yaptığı açıklamada” son derece tehlikeli ve ölümcül olan ebola virüsü Afrika ülkelerinden
dünyaya hızla yayılmaktadır. Afrika coğrafyasına seyahat edenlerin, özellikle de iş adamları
ve sağlık personelinin virüs hakkında bilgilendirilmeleri ve Afrika ülkelerine seyahatleri
esnasında maymun, goril, şempanze, meyve yarasası, orman antilobu, kirpi gibi virüs
bulaştırma anlamında yüksek riskli hayvanlarla temas etmemeleri, bu hayvanların etlerini
yememeleri, enfekte insanlara doğrudan temas etmemeleri, enfekte bir kişinin kanı ya da
salgılarından (dışkı, idrar, tükürük) uzak durmaları ilk alınacak önlemlerdir. Ayrıca Esafed’in
Afrika’daki sağlık yardımlarına katkı sunan Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi,
Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Şefi, Doç. Dr. Şükran Köse, virüsün tehlikesine binaen
hazırlamış olduğu uyarıcı ve bilgilendirici metinde;
Ebola Virüs Salgını
Batı Afrika’da Mart 2014 ‘te başlayan, yüzlerce can alan, Dünya
Sağlık Örgütü tarafından “Felaket” olarak yorumlanan ebola virüs
hastalığı(eski adıyla ebola kanamalı ateşi) salgını tüm dünyada
korku yaratmaya devam ediyor. Tahmin edilenden çok daha hızlı
yayılan salgın, tarihin en büyük ebola salgını. Virüsten en çok
etkilenen üç ülke Sierra-Leone, Gine ve Liberya. Düşük de olsa
dünyaya yayılma riski olan hastalık ülkemizde bulunmamakta.
Ebola Virüs Hastalığı Nedir?
Ebola virüsü ilk defa 1976 yılında Sudan ve Zaire’de yaşanan iki
kanamalı ateş salgınında saptanmıştır. Filovirüs ailesine aittir. Bu virüs hemen hemen daima
sahra altı Afrika ülkelerinde görülmekte ve salgınlara yol açmaktadır. Ebola Virüsü insanlarda
Ebola Virüsü Hastalığına yol açar. Ebola Virüsü Hastalığı insanlar ve primatlar (maymun,
goril, şempanze gibi), meyve yarasası, orman antilobu, kirpi gibi hayvanlar için ölümcül bir
hastalıktır. İnsanlarda en şiddetli ve ağır seyirli enfeksiyona yol açan mikroorganizmalardan
birisidir. Şiddetli kanamalı ateşe neden olur. Hastalığın seyri çok hızlıdır. Bu hastalıkta
bağışıklık sisteminde çökme, damar çeperinin zedelenmesi sonucu kanın serum kısmının
damar dışına çıkması, akciğerlerde su toplanması, böbrek yetmezliği, şok gelişmesi ve ölüm
görülebilir. Virüs vücuda girdikten sonra ortalama 2-21 gün içinde hastalık gelişmektedir.
Ölüm oranları %90’ı bulur.
Ebola Nasıl Bulaşır?
Ebola virüsünün doğal rezervuarı şu ana kadar ispat edilememiştir.
İnsanlara hayvanlardan bulaştığı tahmin edilmektedir. Maymun, goril,
şempanze, meyve yarasası, orman antilobu, kirpi gibi yüksek riskli
hayvanlarla temas, bu hayvanların doku, organ, vücut sıvılarıyla
temas, çiğ etlerinin yenmesi veya ölmüş hayvanlarla temas bulaşa
neden olur. İnsan enfeksiyonu oluştuğunda enfekte insanlarla
doğrudan temas yoluyla insandan insana bulaşır. Bunlar, enfekte bir
kişinin kanı ya da salgılarıyla(dışkı, idrar, tükürük, sperm) doğrudan
temas,enfekte salgıların bulaşmış olduğu objelerle temas, defin işlemleri sırasında cenazeye
doğrudan temas,hasta bakımıyla uğraşırken enfekte salgılarla temastır. Cinsel yolla da
bulaşabilir. Bulaş hastalığın belirtileri ortaya çıktığı zaman başlar. Hastalık belirtisi ve
bulgusu olmayan hastalar bulaştırıcı değildir. Kuluçka süresince bulaş olmaz. Hava, yiyecek
ve su yoluyla bulaşan bir hastalık değildir.
Ebola Kanamalı Ateşi salgınlarında hastalık sağlık tesislerinde hızla yayılabilir (klinikler,
hastaneler v.b.). Maske, elbise ve eldiven gibi uygun koruyucu ekipman giymeyen personelin
bulunduğu sağlık tesislerinde virüse maruziyet riski yüksektir.
Enjektör ve ekipmanların uygun bir şekilde temizlenmesi ve imha edilmesi önemlidir.
Tek kullanımlık olmayan malzemeler tekrar kullanılmadan önce sterilize edilmelidir.
Sterilizasyona dikkat edilmezse virüs bulaşımı devam eder ve salgın büyüyebilir.
Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?
Hastalık tipik olarak ani başlangıçlı yüksek ateş, üşüme,
titreme, halsizlik, kas ağrısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı şeklinde
başlamaktadır. Bu belirtileri bulantı, kusma, ishal ve karın
ağrısı, ileriki dönemlerinde ciltte döküntüler, tansiyonun
düşmesi, vücudun çeşitli yerlerinden kanamalar(burun, ağız,
makat, göz ve diğer bölgeler) izler. Laboratuvar tahlillerinde
böbrek ve karaciğer enzimlerinde artma, kan beyaz küre
sayısında düşme görülür.
Tedavisi Var mıdır?
Hastalığın insan ve hayvanlar için özel bir tedavisi ya da aşısı bulunmamaktadır. Hastalık
durumunda destek tedavi uygulanmaktadır. Aşı geliştirmek için çalışmalara devam
İlk vakalarda bulaş yolu hayvanlarla temas olmasına rağmen sonraki vakalar bir hastanın
vücut sıvılarıyla doğrudan temas, yeterli önlem almadan hastaya yaklaşma ve cenaze
gömme sonrası ortaya çıkmıştır. Bu salgın sırasında da hastalık çoğunlukla insandan insana
bulaşmıştır. Hastalığın bulaşması ve yayılmasını engellemek için pek çok önlem alınabilir.
Öncelikle hastalığın seyri ve bulaş yollarını biliniz. Kendi ülkenizin Sağlık Bakanlığı’nın
yaptığı açıklamalar takip ediniz. Ebola virüs salgını olan ülkelere seyahatinizde, salgının
olduğu bölgeleri ziyaret etmeyiniz, hastalık için yüksek riskli hayvanlarla temastan kaçınınız.
Yerel pazarlarda tüketim için satılan vahşi hayvanların etini yemeyiniz. Ebola virüs hastalığı
olmasından şüphelendiğiniz kişileri bir sağlık kuruluşuna yönlendiriniz. Ebola virüs hastalığı
tanısı olan bir hastaya, onun vücüt sıvılarına temas ettiğinizde veya bulunduğu çevrele temas
ettiğinizde ellerinizi su ve sabunla yıkayınız. Hastalığın bulaşma riski sağlık çalışanlarında
daha yüksektir. Bu nedenle sağlık çalışanlarının bir Ebola Hemorajik Ateşi vakasını
fark etmesi ve pratik viral hemorajik ateşi karantina önlemlerini veya bariyer hemşirelik
tekniklerini uygulamak için hazır olması gereklidir. Bu önlemler arasında koruyucu
kıyafetlerin giyilmesi (önlük, eldiven, maske, göz koruyucu ekipman gibi) yer almaktadır.
Enfeksiyonun yayılmasını önlemekle ilgili olarak ekipman ve enjektörlerin sterilize edilmesi,
uygun bir şekilde imha edilmesi ve hastaların vücut salgılarının da uygun bir şekilde imha
edilmesi de önemlidir.”