EBOLA VİRÜSÜ GERİ DÖNDÜ

Ege Uluslararası Sağlık Federasyonu (Esafed) Genel Sekreteri Halil Güner, son günlerde

insanlığı yeniden tehdit etmeye başlayan “Ebola Virüsü” hakkında bir açıklama yaptı. Güner,

yaptığı açıklamada” son derece tehlikeli ve ölümcül olan ebola virüsü Afrika ülkelerinden

dünyaya hızla yayılmaktadır. Afrika coğrafyasına seyahat edenlerin, özellikle de iş adamları

ve sağlık personelinin virüs hakkında bilgilendirilmeleri ve Afrika ülkelerine seyahatleri

esnasında maymun, goril, şempanze, meyve yarasası, orman antilobu, kirpi gibi virüs

bulaştırma anlamında yüksek riskli hayvanlarla temas etmemeleri, bu hayvanların etlerini

yememeleri, enfekte insanlara doğrudan temas etmemeleri, enfekte bir kişinin kanı ya da

salgılarından (dışkı, idrar, tükürük) uzak durmaları ilk alınacak önlemlerdir. Ayrıca Esafed’in

Afrika’daki sağlık yardımlarına katkı sunan Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi,

Enfeksiyon Hastalıkları Klinik Şefi, Doç. Dr. Şükran Köse, virüsün tehlikesine binaen

hazırlamış olduğu uyarıcı ve bilgilendirici metinde;

 Ebola Virüs Salgını

Batı Afrika’da Mart 2014 ‘te başlayan, yüzlerce can alan, Dünya

Sağlık Örgütü tarafından “Felaket” olarak yorumlanan ebola virüs

hastalığı(eski adıyla ebola kanamalı ateşi) salgını tüm dünyada

korku yaratmaya devam ediyor. Tahmin edilenden çok daha hızlı

yayılan salgın, tarihin en büyük ebola salgını. Virüsten en çok

etkilenen üç ülke Sierra-Leone, Gine ve Liberya. Düşük de olsa

dünyaya yayılma riski olan hastalık ülkemizde bulunmamakta.

Ebola Virüs Hastalığı Nedir?

Ebola virüsü ilk defa 1976 yılında Sudan ve Zaire’de yaşanan iki

kanamalı ateş salgınında saptanmıştır. Filovirüs ailesine aittir. Bu virüs hemen hemen daima

sahra altı Afrika ülkelerinde görülmekte ve salgınlara yol açmaktadır. Ebola Virüsü insanlarda

Ebola Virüsü Hastalığına yol açar. Ebola Virüsü Hastalığı insanlar ve primatlar (maymun,

goril, şempanze gibi), meyve yarasası, orman antilobu, kirpi gibi hayvanlar için ölümcül bir

hastalıktır. İnsanlarda en şiddetli ve ağır seyirli enfeksiyona yol açan mikroorganizmalardan

birisidir. Şiddetli kanamalı ateşe neden olur. Hastalığın seyri çok hızlıdır. Bu hastalıkta

bağışıklık sisteminde çökme, damar çeperinin zedelenmesi sonucu kanın serum kısmının

damar dışına çıkması, akciğerlerde su toplanması, böbrek yetmezliği, şok gelişmesi ve ölüm

görülebilir. Virüs vücuda girdikten sonra ortalama 2-21 gün içinde hastalık gelişmektedir.

Ölüm oranları %90’ı bulur.

Ebola Nasıl Bulaşır?

Ebola virüsünün doğal rezervuarı şu ana kadar ispat edilememiştir.

İnsanlara hayvanlardan bulaştığı tahmin edilmektedir. Maymun, goril,

şempanze, meyve yarasası, orman antilobu, kirpi gibi yüksek riskli

hayvanlarla temas, bu hayvanların doku, organ, vücut sıvılarıyla

temas, çiğ etlerinin yenmesi veya ölmüş hayvanlarla temas bulaşa

neden olur. İnsan enfeksiyonu oluştuğunda enfekte insanlarla

doğrudan temas yoluyla insandan insana bulaşır. Bunlar, enfekte bir

kişinin kanı ya da salgılarıyla(dışkı, idrar, tükürük, sperm) doğrudan

temas,enfekte salgıların bulaşmış olduğu objelerle temas, defin işlemleri sırasında cenazeye

doğrudan temas,hasta bakımıyla uğraşırken enfekte salgılarla temastır. Cinsel yolla da

bulaşabilir. Bulaş hastalığın belirtileri ortaya çıktığı zaman başlar. Hastalık belirtisi ve

bulgusu olmayan hastalar bulaştırıcı değildir. Kuluçka süresince bulaş olmaz. Hava, yiyecek

ve su yoluyla bulaşan bir hastalık değildir.

Ebola Kanamalı Ateşi salgınlarında hastalık sağlık tesislerinde hızla yayılabilir (klinikler,

hastaneler v.b.). Maske, elbise ve eldiven gibi uygun koruyucu ekipman giymeyen personelin

bulunduğu sağlık tesislerinde virüse maruziyet riski yüksektir.

Enjektör ve ekipmanların uygun bir şekilde temizlenmesi ve imha edilmesi önemlidir.

Tek kullanımlık olmayan malzemeler tekrar kullanılmadan önce sterilize edilmelidir.

Sterilizasyona dikkat edilmezse virüs bulaşımı devam eder ve salgın büyüyebilir.

Belirtileri ve Bulguları Nelerdir?

Hastalık tipik olarak ani başlangıçlı yüksek ateş, üşüme,

titreme, halsizlik, kas ağrısı, boğaz ağrısı, baş ağrısı şeklinde

başlamaktadır. Bu belirtileri bulantı, kusma, ishal ve karın

ağrısı, ileriki dönemlerinde ciltte döküntüler, tansiyonun

düşmesi, vücudun çeşitli yerlerinden kanamalar(burun, ağız,

makat, göz ve diğer bölgeler) izler. Laboratuvar tahlillerinde

böbrek ve karaciğer enzimlerinde artma, kan beyaz küre

sayısında düşme görülür.

Tedavisi Var mıdır?

Hastalığın insan ve hayvanlar için özel bir tedavisi ya da aşısı bulunmamaktadır. Hastalık

durumunda destek tedavi uygulanmaktadır. Aşı geliştirmek için çalışmalara devam

İlk vakalarda bulaş yolu hayvanlarla temas olmasına rağmen sonraki vakalar bir hastanın

vücut sıvılarıyla doğrudan temas, yeterli önlem almadan hastaya yaklaşma ve cenaze

gömme sonrası ortaya çıkmıştır. Bu salgın sırasında da hastalık çoğunlukla insandan insana

bulaşmıştır. Hastalığın bulaşması ve yayılmasını engellemek için pek çok önlem alınabilir.

Öncelikle hastalığın seyri ve bulaş yollarını biliniz. Kendi ülkenizin Sağlık Bakanlığı’nın

yaptığı açıklamalar takip ediniz. Ebola virüs salgını olan ülkelere seyahatinizde, salgının

olduğu bölgeleri ziyaret etmeyiniz, hastalık için yüksek riskli hayvanlarla temastan kaçınınız.

Yerel pazarlarda tüketim için satılan vahşi hayvanların etini yemeyiniz. Ebola virüs hastalığı

olmasından şüphelendiğiniz kişileri bir sağlık kuruluşuna yönlendiriniz. Ebola virüs hastalığı

tanısı olan bir hastaya, onun vücüt sıvılarına temas ettiğinizde veya bulunduğu çevrele temas

ettiğinizde ellerinizi su ve sabunla yıkayınız. Hastalığın bulaşma riski sağlık çalışanlarında

daha yüksektir. Bu nedenle sağlık çalışanlarının bir Ebola Hemorajik Ateşi vakasını

fark etmesi ve pratik viral hemorajik ateşi karantina önlemlerini veya bariyer hemşirelik

tekniklerini uygulamak için hazır olması gereklidir. Bu önlemler arasında koruyucu

kıyafetlerin giyilmesi (önlük, eldiven, maske, göz koruyucu ekipman gibi) yer almaktadır.

Enfeksiyonun yayılmasını önlemekle ilgili olarak ekipman ve enjektörlerin sterilize edilmesi,

uygun bir şekilde imha edilmesi ve hastaların vücut salgılarının da uygun bir şekilde imha

edilmesi de önemlidir.”